Οργανικές Ψυχικές Διαταραχές
Α. ΝΤΕΛΙΡΙΟ:
- Ντελίριο ή Οξεία συγχυτική κατάσταση ή οξύ εγκεφαλικό σύνδρομο
- Η πιο συχνή οξεία διαταραχή που εκδηλώνεται σε ενήλικες ασθενείς γενικών νοσοκομείων
- 10 – 20% των ενηλίκων ασθενών
- 30 – 40% των υπερηλίκων που νοσηλεύονται
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ:
- σοβαρή σωματική ή εγκεφαλική διαταραχή
- πυρετός
- δηλητηρίαση (π.χ. φάρμακα)
- εγκεφαλική βλάβη
- χειρουργική επέμβαση
- σοβαρή ασιτία
- αφυδάτωση
- ηλεκτρολυτικές διαταραχές
- απόσυρση από αλκοόλ ή άλλες εξαρτησιογόνες ουσίες
Β. ΑΜΝΗΣΙΑΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ
- Έκπτωση της μνήμης (πρόσφατης, βραχυπρόθεσμης και μακροπρόθεσμης)
- Οφείλεται σε συγκεκριμένο παθολογικό αίτιο (π.χ. ουσία ή σωματική πάθηση),
- Οι άλλες γνωστικές λειτουργίες παραμένουν φυσιολογικές.
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ:
- Αλκοολισμός (έλλειψη θειαμίνης) = σύνδρομο Korsakoff
- Κακώσεις κεφαλής
- Νευροχειρουργικές επεμβάσεις
- Εγκεφαλική υποξία (π.χ. αποτυχημένη απόπειρα απαγχονισμού)
- Ηλεκτροσπασμοθεραπεία
- Εγκεφαλικά έμφρακτα
- Επιληψία
- Όγκοι εγκεφάλου
- κ.α.
Γ. ΑΝΟΙΑ
- Είναι ένα σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από έκπτωση πολλαπλών γνωστικών λειτουργιών, χωρίς την παρουσία διαταραχών στη συνείδηση
ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ:
- Μνήμη: μάθηση νέων πληροφοριών ή ανάκληση παλιών
- λόγος: Αφασία
- ικανότητα εκτέλεσης κινητικών δραστηριοτήτων: Απραξία
- ικανότητα ταυτοποίησης αντικειμένων: Αγνωσία
- ικανότητα εκτέλεσης σύνθετων λειτουργιών, όπως σχεδιασμός οργάνωση, σύνθεση, αφαίρεση
ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ:
- 5% των ατόμων >65 χρ. = σοβαρή άνοια
- 15% των ατόμων >65 χρ. = ήπια άνοια
- 50 – 60% των ατόμων με άνοια πάσχει από ν. Alzheimer
- 5% άνω των 65 πάσχει από Alzheimer
- 15 – 30% των ατόμων με άνοια έχει αγγειακή άνοια
- 10 – 15% των αρρώστων με αγγειακή άνοια έχουν συνυπάρχουσα Alzheimer
Νόσος του Alzheimer
- Προοδευτική νευροεκφυλιστική διαταραχή του εγκεφάλου
- Εμφανίζεται συνήθως στην έβδομη με όγδοη δεκαετία (60 – 80χρ)
- Ταχύτερη εξέλιξη όταν εμφανίζεται <65 (οικογενής μορφή)
- Επιδεινούμενα συμπτώματα (πορεία)
- Οδηγείται σε τελικό στάδιο σε 2 – 10 έτη
Αγγειακή άνοια:
- Δεύτερη σε συχνότητα άνοια
- Οφείλεται σε πολλαπλή προσβολή εγκεφαλικών αγγείων
- Πιο συχνή σε άντρες με ιστορικό υπέρτασης
- Εξελίσσεται κατά ώσεις, επιδεινούμενη μετά από κάθε έμφρακτο
- ΔΙΑΓΝΩΣΗ: εστιακά νευρολογικά συμπτώματα, ευρήματα σε CT, MRI
ΑΛΛΕΣ ΑΙΤΙΕΣ ΑΝΟΙΑΣ:
- Νόσος του Pick (5%): εκδηλώνεται με διαταραχές συμπεριφοράς όπως: άρση αναστολών, απάθεια, βουλιμία, υπερσεξουαλικότητα
- Νόσος Creutzfeldt – Jakob : νόσος τρελών αγελάδων
- Λοίμωξη από ιό HIV (AIDS)
- Νόσος του Huntington
- κ.α.
Δ. ΣΩΜΑΤΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΑ ΣΥΝΔΡΟΜΑ
- Εκφυλιστικά νοσήματα (Parkinson, Wilson, κ.α.)
- Επιληψία
- Εγκεφαλικοί όγκοι
- Κακώσεις κεφαλής
- Σκλήρυνση κατά πλάκας
- Λοιμώξεις (ερπητική εγκεφαλίτιδα, νευροσύφιλη, χρόνια μηνιγγίτιδα)
- Ανοσολογικές (AIDS, Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος)
- Ενδοκρινικές (θυρεοειδής, παραθυρεοειδής, επινεφρίδια)
- Διατροφικές διαταραχές (έλλειψη Β1, Β12, κ.α.)
- Τοξίνες (μόλυβδος, υδράργυρος, αρσενικό)